ОЛА OLA

[rus|slv|hrv|srp|bos|mkd|bul|pol|dsb|hsb|ces|slk|bel|ukr|eng|fra|deu]

Zawod

Informaciske dypki

Komisija

Publikacije

Pomocne srědki

ZRCola

Zarjadowanja

Download

Wužitne linki

Wšosłowjanski rěčny atlas

Dźěło nad Wšosłowjanskim rěčnym atlasom (OLA) zahaji so po wobzamknjenju 4. mjezynarodneho kongresa slawistow (Moskwa, september 1958). Při Mjezynarodnym komiteju slawistow załoži so Komisija OLA, w kotrejž zhromadźichu so wuznamni slawisća wšelakich krajow. Tuta komisija skonstituowa potom ze swojeje strony dźěłowu skupinu.

Naprašnik OLA wobsahuje 3454 prašenjow. Do naprašowanskeje syće słuša něhdźe 850 dypkow.

Na wudźěłanju OLA wobdźěleja so sćěhowace institucije: Akademija wědomosćow a wuměłstwow Bosniskeje a Hercegowiny, Akademija wědomosćow Čěskeje republiki, Bołharska akademija wědomosćow, Čornohórska akademija wědomosćow a wuměłstwow, Chorwatska akademija wědomosćow a wuměłstwow, Makedonska akademija wědomosćow, Narodna akademija wědomosćow Běłoruskeje, Narodna akademija wědomosćow Ukrainy, Pólska akademija wědomosćow, Ruska akademija wědomosćow, Serbiska akademija wědomosćow a wuměłstwow, Serbski institut (Budyšin), Słowakska akademija wědomosćow a Wědomostno-slědźerski centrum Słowjenskeje akademije wědomosćow a wuměłstwow.

Předmjet OLA je skupina (swójba) blisko přiwuznych (słowjanskich) rěčow w cyłku, nic pak jednotliwe rěče. Z tym njezwisuje jenož kwantitatiwna, ale tež kwalitatiwna swojoraznosć Atlasa, dokelž postaja wašnje přistupa předmjet kartografowanja. Mjeztym zo wotbłyšćuja narodne atlasy dialektalne rozdźěle z narodnej wahu we wobłuku jednotliwych rěčow, kartografuja so w OLA rozdźěle na runinje cyłeje słowjanskeje skupiny rěčow, rozdźěle z cyłosłowjanskim wuznamom.

Kolektiw OLA je sej předewzał zebrać a předstajić material přinošowacy k rozrisanju problemow dwojeho typa – historisko-přirunowacych a synchronisko-typologiskich.

K prěnjemu typej problemow słušeja tajke prašenja kaž wutworjenje słowjanskeho rěčneho cyłka a jeho pozdźiša dialektna diferenciacija a dale wutworjenje słowjanskich rěčow přitomnosće. OLA poskića material za rozrisanje prašenja za prěnjotnej domiznu Słowjanow a jich slědowaceho wupućowanja we wšelakich směrach, do wšelakich geografiskich pasmow a we wšelakich historiskich dobach, za kontaktami słowjanskich rěčow z rěčemi njesłowjanskich narodow na hoberskim teritoriju z jara wšelakorymi kulturami: z Germanami, Baltami, Keltami, Trakičanami, Iranjanami, Finnougričanami, Turkami, Ilěrčanami, Grjekami, Romjanami. Wšitko to wotbłyšćuje so w tym abo tamnym stopnju na kartach OLA.

Druhi, nic mjenje wažny, ale chětro nowy nadawk je synchronisko-typologiski. Za OLA, kotryž wopřijimuje cyłu swójbu drje blisko přiwuznych, tola mjezsobu so dosć wuraznje rozeznawacych rěčow, je typologija bytostne prašenje, kotrež potrjechi wšě runiny rěčneho systema.

OLA wuchadźa w dwěmaj serijomaj – leksikalisko-słowotwórbnej a fonetisko-gramatiskej (fonetika, morfologija, syntaksa). Tuchwilu hižo wudate zwjazki mjenowaneju serijow wobsahuja leksikalisko-słowotwórbne a fonetiske karty (w přichodźe su planowane tež morfologiske, syntaktiske a semantiske karty). W leksikalisko-słowotwórbnych zwjazkach předstaja so material w rozrjadowanju do wěstych tematiskich wobłukow, w fonetiskich pak rozrjadowany po wšelakich zjawach we wobłuku zwukoweho systema słowjanskich rěčow.

Wotpowědnje dwěmaj serijomaj atlasa dźěła so w OLA w dwěmaj sekcijomaj – leksikalisko-słowotwórbnej a fonetisko-gramatiskej. K tomu přińdźe hišće podsekcija za morfonologisku transkripciju. Tuta podsekcija wudźěła k podawanju na leksikalisko-słowotwórbnych kartach spowšitkownjene hesła, kotrež zjimaja na zakładźe słowotwórbneje analyzy fonetiske warianty na runinje jednotliwych rěčow. Njedawno załoži so nimo toho kompjuterowa podsekcija, kotraž zaběra so z kompjuterizaciju dźěła nad Wšosłowjanskim rěčnym atlasom.